Michael Hamburger 1924–2007
Michael Hamburger 1924–2007
ကဗ်ာဆရာ၊ ဘာသာျပန္ဆိုသူ ၊ ေ၀ဖန္ေရးဆရာ မိုက္ကယ္ ဟမ္ဘာဂါ ကို ၁၉၂၄ ခုႏွစ္ ဘာလင္ျမိဳ႕မွာ ေမြးဖြားခဲ႔တယ္။ သူ ရဲ႕ အေဖျဖစ္သူ ဂ်ဴး-ဂ်ာမန္ ကျပား ကေလးသူငယ္ အထူးကု ပါေမာကၡၾကီး တစ္ဦးျဖစ္တယ္။ သူတို႔ မိသားစု အေနနဲ႔ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္မွာ နာဇီဂ်ာမနီ ကေန ျဗီတိန္ ကို ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ႔တယ္။ ဟမ္ဘာဂါ ဟာ ေအာက္စဖိုဒ္ တကၠသိုလ္မွာ ပညာသင္ယူခဲ႔ျပီးေတာ႔ ပညာသင္ယူ ေနစဥ္ အခ်ိန္အတြင္းမွာပဲ ကဗ်ာဆရာေတြ ျဖစ္တဲ႔ Dylan Thomas နဲ႔ Philip Larkin တို႔နဲ႔ အေပါင္းအသင္း ျဖစ္ခဲ႔တယ္။ ေကာလိပ္တက္ေနခ်ိန္ ၊ အီတလီ နဲ႔ ၾသစတီးယား တို႔ စစ္ျဖစ္ေနတဲ႔ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ အတြင္း မွာပဲ ဟမ္ဘာဂါ ဟာ စစ္မႈထမ္း ခဲ႔တယ္။ စစ္အျပီးမွာ သူဟာ Oxford ကို ျပန္လာျပီး မျပီးေသးတဲ႔ သူ႔ရဲ႕ပညာေရး ဆည္းပူးေလ႔လာမႈ ကို ျပီးဆံုးေအာင္ လုပ္ခဲ႔တယ္။
သူ႔ရဲ႕ အေစာပိုင္းကာလ အေရးအသားေတြမွာ Strict Form(တင္းက်ပ္ ကဗ်ာစည္းမ်ဥ္း) ေတြကို အသံုးျပဳခဲ႔ျပီး ၊ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူဟာ Free Verse(လြတ္လပ္ ကဗ်ာ ဖြဲ႔ဆိုမႈ) ေတြကို ဖက္တြယ္ လာခဲ႔တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သူဟာ T.S Eliot ရဲ႕ အေရးအသားပိုင္းဆိုင္ရာ လႊမ္းမိုးမႈ ေတြကို ခံေနရဆဲေပါ႔။ သူ႔အေရးအသားေတြမွာ သဘာ၀ ေလာကၾကီး ရဲ႕ သရုပ္သကန္ေတြ နဲ႔ ေပ်ာက္ဆံုးေနတဲ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ၊ ကြဲထြက္ ျပန္႔က်ဲေနတဲ႔ အဓိပၸါယ္ေတြ ကို ထုတ္ေဖၚတင္ျပခဲ႔တယ္။ သူ႔ရဲ႕ ကဗ်ာ နဲ႔ ကဗ်ာေရးရာ စုစည္းမႈ ေတြထဲမွာ Flowering Cactus (၁၉၅၀) နဲ႔ Coloected Poems (၁၉၈၄) တို႔ပါ၀င္ခဲ႔ျပီး၊ အမွတ္တရ တစ္ခု အေနနဲ႔ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္မွာ သူ႔ရဲ႕ A Mug’s Game ေမာ္ဒန္ကဗ်ာ စာအုပ္ ကို ထုတ္ေ၀ခဲ႔တယ္။ အဲဒီ စာအုပ္ကိုပဲ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ ျပန္လည္မြမ္းမံ တည္းျဖတ္လို႔ A String Of Beginings ဆိုျပီး ျပန္လည္ထုတ္ေ၀ခဲ႔ေသးတယ္။ သူဟာ စာေပေ၀ဖန္ေရး အလုပ္ကိုလည္း ေမာ္ဒန္ကဗ်ာေရးရာ အတြက္ ထမ္းရြက္ခဲ႔သူျဖစ္တယ္။ ေ၀ဖန္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ စာအုပ္စာတမ္းေတြ အေနနဲ႔ကေတာ႔ The Truth of Poetry (1969) နဲ႔ edited the anthology East German Poetry (1973) တို႔ပဲ ျဖစ္ၾကတယ္။
ဟမ္ဘာဂါဟာ ကဗ်ာေရးရာ အလုပ္္ေတြ ေျမာက္မ်ားစြာျပဳလုပ္ရာမွာ ဂ်ာမန္ ကဗ်ာေတြကို အဂၤလိပ္ဘာသာ ကို ျပန္ဆိုျခင္း အလုပ္ေတြကို ျပဳလုပ္ခဲ႕ျပီး သူဟာ အီတလီစာေပ ကို ကိုယ္တိုင္ေလ႔လာသင္ၾကားခဲ႔တယ္။ အေၾကာင္းကေတာ႔ အလယ္ေခတ္ မွာ ထင္ရွားခဲ႔တဲ႔ အီတာလ်ံ ကဗ်ာဆရာ Dante ရဲ႕ကဗ်ာေတြကို အထူးျပဳ လုိ႔ အေသအခ်ာ ဖတ္ရႈေလ႔လာျပီးဘာသာျပန္ ႏိုင္ဖို႔ အားထုတ္ ၾကိဳးပမ္းရာမွာ အသံုး၀င္ေစဖို႔ပဲ ျဖစ္တယ္ ။ သူ႔ရဲ႕ မ်ားျပားလွတဲ႔ ဘာသာျပန္ဆိုမႈေတြ ထဲမွာ 1946 ခုႏွစ္မွာထုတ္ေ၀ခဲ႔တဲ႔ Baudelaire’s Twenty Prose Poems ၊ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္မွာ Decline: 12 Poems by Geore Trakl ၊ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္မွာ An Unofficial Rilke: Poems 1912–1926 ၊ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္မွာ Friedrich Hölderlin’s Poems and Fragments နဲ႔ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္မွာ Poems of Paul Celan တို႔ကို ထုတ္ေ၀ခဲ႔ျပီးေတာ႔ အဲဒီလို ဘာသာျပန္ဆိုခဲ႔မႈ အတြက္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာေတာ႔ သူဟာ ဥေရာပ ဘာသာျပန္ ဆု ကို ရရွိခဲ႔တယ္။သူ႔ရဲ႕ ေနာက္ထပ္ ခ်ီးျမွင္႔ အသိအမွတ္ျပဳ ခံရမႈ အေနနဲ႔ Germany’s Goethe Medal, Austria’s State Prize for Translation, a Bollingen Foundation fellowship ခ်ီးျမွင္႔ျခင္းခံခဲ႔ရျပီးေတာ႔ အေရွ႕ အယ္လ္ဂ်ီယာ တကၠသိုလ္ နဲ႔ Berlin’s Technische Universität ကေန ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ေဒါက္တာဘြဲ႔အပ္ႏွင္းျခင္း ခံရျခင္း တို႔ပဲျဖစ္တယ္။
ဟမ္ဘာဂါဟာ ေမာ္ဒန္ကဗ်ာ ဘာသာျပန္ဆိုမႈဆိုင္ရာ အတိုင္ပင္ခံအယ္ဒီတာအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ႔ျပီး University of Reading, Mount Holyoke College နဲ႔ UC San Diego တို႔မွာလည္း သူ႔ရဲ႕ စာေပဆိုင္ရာ သင္ၾကားမႈ အေတြ႕အၾကံဳေတြ ဆက္တိုက္ ျပဳလုပ္ရယူခဲ႔တယ္။ သူ ရဲ႕ ဇနီးကေတာ႔ ကဗ်ာဆရာမ Anne Beresford(Anne Ellen File) ျဖစ္ျပီးေတာ႔ ၊ ဟမ္ဘာဂါ အေနနဲ႔ သူ႔ဘ၀ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးခ်ိန္ ေတြကို Suffolk မွာ ကုန္ဆံုးေစခဲ႔တယ္။ သူ႔ရဲ႕ အသက္ ၈၃ ႏွစ္ သကၠရာဇ္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာေတာ႔ သူကြယ္လြန္ခဲ႔တယ္။
ေက်ာ္ညိဳေသြး
ကဗ်ာဆရာ၊ ဘာသာျပန္ဆိုသူ ၊ ေ၀ဖန္ေရးဆရာ မိုက္ကယ္ ဟမ္ဘာဂါ ကို ၁၉၂၄ ခုႏွစ္ ဘာလင္ျမိဳ႕မွာ ေမြးဖြားခဲ႔တယ္။ သူ ရဲ႕ အေဖျဖစ္သူ ဂ်ဴး-ဂ်ာမန္ ကျပား ကေလးသူငယ္ အထူးကု ပါေမာကၡၾကီး တစ္ဦးျဖစ္တယ္။ သူတို႔ မိသားစု အေနနဲ႔ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္မွာ နာဇီဂ်ာမနီ ကေန ျဗီတိန္ ကို ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ႔တယ္။ ဟမ္ဘာဂါ ဟာ ေအာက္စဖိုဒ္ တကၠသိုလ္မွာ ပညာသင္ယူခဲ႔ျပီးေတာ႔ ပညာသင္ယူ ေနစဥ္ အခ်ိန္အတြင္းမွာပဲ ကဗ်ာဆရာေတြ ျဖစ္တဲ႔ Dylan Thomas နဲ႔ Philip Larkin တို႔နဲ႔ အေပါင္းအသင္း ျဖစ္ခဲ႔တယ္။ ေကာလိပ္တက္ေနခ်ိန္ ၊ အီတလီ နဲ႔ ၾသစတီးယား တို႔ စစ္ျဖစ္ေနတဲ႔ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ အတြင္း မွာပဲ ဟမ္ဘာဂါ ဟာ စစ္မႈထမ္း ခဲ႔တယ္။ စစ္အျပီးမွာ သူဟာ Oxford ကို ျပန္လာျပီး မျပီးေသးတဲ႔ သူ႔ရဲ႕ပညာေရး ဆည္းပူးေလ႔လာမႈ ကို ျပီးဆံုးေအာင္ လုပ္ခဲ႔တယ္။
သူ႔ရဲ႕ အေစာပိုင္းကာလ အေရးအသားေတြမွာ Strict Form(တင္းက်ပ္ ကဗ်ာစည္းမ်ဥ္း) ေတြကို အသံုးျပဳခဲ႔ျပီး ၊ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူဟာ Free Verse(လြတ္လပ္ ကဗ်ာ ဖြဲ႔ဆိုမႈ) ေတြကို ဖက္တြယ္ လာခဲ႔တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သူဟာ T.S Eliot ရဲ႕ အေရးအသားပိုင္းဆိုင္ရာ လႊမ္းမိုးမႈ ေတြကို ခံေနရဆဲေပါ႔။ သူ႔အေရးအသားေတြမွာ သဘာ၀ ေလာကၾကီး ရဲ႕ သရုပ္သကန္ေတြ နဲ႔ ေပ်ာက္ဆံုးေနတဲ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ၊ ကြဲထြက္ ျပန္႔က်ဲေနတဲ႔ အဓိပၸါယ္ေတြ ကို ထုတ္ေဖၚတင္ျပခဲ႔တယ္။ သူ႔ရဲ႕ ကဗ်ာ နဲ႔ ကဗ်ာေရးရာ စုစည္းမႈ ေတြထဲမွာ Flowering Cactus (၁၉၅၀) နဲ႔ Coloected Poems (၁၉၈၄) တို႔ပါ၀င္ခဲ႔ျပီး၊ အမွတ္တရ တစ္ခု အေနနဲ႔ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္မွာ သူ႔ရဲ႕ A Mug’s Game ေမာ္ဒန္ကဗ်ာ စာအုပ္ ကို ထုတ္ေ၀ခဲ႔တယ္။ အဲဒီ စာအုပ္ကိုပဲ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ ျပန္လည္မြမ္းမံ တည္းျဖတ္လို႔ A String Of Beginings ဆိုျပီး ျပန္လည္ထုတ္ေ၀ခဲ႔ေသးတယ္။ သူဟာ စာေပေ၀ဖန္ေရး အလုပ္ကိုလည္း ေမာ္ဒန္ကဗ်ာေရးရာ အတြက္ ထမ္းရြက္ခဲ႔သူျဖစ္တယ္။ ေ၀ဖန္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ စာအုပ္စာတမ္းေတြ အေနနဲ႔ကေတာ႔ The Truth of Poetry (1969) နဲ႔ edited the anthology East German Poetry (1973) တို႔ပဲ ျဖစ္ၾကတယ္။
ဟမ္ဘာဂါဟာ ကဗ်ာေရးရာ အလုပ္္ေတြ ေျမာက္မ်ားစြာျပဳလုပ္ရာမွာ ဂ်ာမန္ ကဗ်ာေတြကို အဂၤလိပ္ဘာသာ ကို ျပန္ဆိုျခင္း အလုပ္ေတြကို ျပဳလုပ္ခဲ႕ျပီး သူဟာ အီတလီစာေပ ကို ကိုယ္တိုင္ေလ႔လာသင္ၾကားခဲ႔တယ္။ အေၾကာင္းကေတာ႔ အလယ္ေခတ္ မွာ ထင္ရွားခဲ႔တဲ႔ အီတာလ်ံ ကဗ်ာဆရာ Dante ရဲ႕ကဗ်ာေတြကို အထူးျပဳ လုိ႔ အေသအခ်ာ ဖတ္ရႈေလ႔လာျပီးဘာသာျပန္ ႏိုင္ဖို႔ အားထုတ္ ၾကိဳးပမ္းရာမွာ အသံုး၀င္ေစဖို႔ပဲ ျဖစ္တယ္ ။ သူ႔ရဲ႕ မ်ားျပားလွတဲ႔ ဘာသာျပန္ဆိုမႈေတြ ထဲမွာ 1946 ခုႏွစ္မွာထုတ္ေ၀ခဲ႔တဲ႔ Baudelaire’s Twenty Prose Poems ၊ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္မွာ Decline: 12 Poems by Geore Trakl ၊ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္မွာ An Unofficial Rilke: Poems 1912–1926 ၊ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္မွာ Friedrich Hölderlin’s Poems and Fragments နဲ႔ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္မွာ Poems of Paul Celan တို႔ကို ထုတ္ေ၀ခဲ႔ျပီးေတာ႔ အဲဒီလို ဘာသာျပန္ဆိုခဲ႔မႈ အတြက္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာေတာ႔ သူဟာ ဥေရာပ ဘာသာျပန္ ဆု ကို ရရွိခဲ႔တယ္။သူ႔ရဲ႕ ေနာက္ထပ္ ခ်ီးျမွင္႔ အသိအမွတ္ျပဳ ခံရမႈ အေနနဲ႔ Germany’s Goethe Medal, Austria’s State Prize for Translation, a Bollingen Foundation fellowship ခ်ီးျမွင္႔ျခင္းခံခဲ႔ရျပီးေတာ႔ အေရွ႕ အယ္လ္ဂ်ီယာ တကၠသိုလ္ နဲ႔ Berlin’s Technische Universität ကေန ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ေဒါက္တာဘြဲ႔အပ္ႏွင္းျခင္း ခံရျခင္း တို႔ပဲျဖစ္တယ္။
ဟမ္ဘာဂါဟာ ေမာ္ဒန္ကဗ်ာ ဘာသာျပန္ဆိုမႈဆိုင္ရာ အတိုင္ပင္ခံအယ္ဒီတာအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ႔ျပီး University of Reading, Mount Holyoke College နဲ႔ UC San Diego တို႔မွာလည္း သူ႔ရဲ႕ စာေပဆိုင္ရာ သင္ၾကားမႈ အေတြ႕အၾကံဳေတြ ဆက္တိုက္ ျပဳလုပ္ရယူခဲ႔တယ္။ သူ ရဲ႕ ဇနီးကေတာ႔ ကဗ်ာဆရာမ Anne Beresford(Anne Ellen File) ျဖစ္ျပီးေတာ႔ ၊ ဟမ္ဘာဂါ အေနနဲ႔ သူ႔ဘ၀ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးခ်ိန္ ေတြကို Suffolk မွာ ကုန္ဆံုးေစခဲ႔တယ္။ သူ႔ရဲ႕ အသက္ ၈၃ ႏွစ္ သကၠရာဇ္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာေတာ႔ သူကြယ္လြန္ခဲ႔တယ္။
ေက်ာ္ညိဳေသြး
Comments